ROZMOWA Z DZIEĆMI A KORONAWIRUS
- 07.04.2020 17:02
- Ze względu na rozprzestrzeniające się fałszywe informacje na temat COVID-19 oraz związany z nimi poziom lęku, przedstawiam Państwu opracowanie Amerykańskiej Akademii Psychiatrii Dzieci i Młodzieży dotyczącej rozmowy z dziećmi i adolescentami o aktualnych wydarzeniach:
- Ważne jest, by stworzyć dziecku wspierające środowisko, aby czuło się bezpiecznie zadając pytania. Niewskazane jest jednak poruszanie tego tematu, jeśli dziecko nie wykazuje gotowości.
- Odpowiadaj szczerze na zadawane Ci przez dziecko pytania.
- Używaj łatwych i przystępnych dla dziecka słów. Dostosuj formę komunikacji do wieku, umiejętności i poziomu rozwoju dziecka.
- Korzystaj z wiarygodnych źródeł informacji (np. raporty WHO czy gov).
https://www.gov.pl/web/zdrowie/co-musisz-wiedziec-o-koronawirusie
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
- Bądź przygotowany na to, by musieć wielokrotnie powtarzać informację lub wyjaśnienia. Wielokrotne pytanie o tą samą rzecz, może być formą poszukiwania przez dziecko wsparcia.
- Razem z dzieckiem rozpoznajcie i nazwijcie uczucia, które mu towarzyszą. Pozwól dziecku odczuć, że jego pytania i zmartwienia są ważne i właściwe.
- Pamiętaj, że dzieci podchodzą do każdej sytuacji bardzo osobiście. Mogą wykazywać oznaki zamartwiania się o krewnych, bliskich, przyjaciół i znajomych. Mogą bać się o własne bezpieczeństwo i bezpieczeństwo członków rodziny. Pytać o rodzinę lub znajomych mieszkających za granicą.
- Wspieraj dziecko, ale nie dawaj obietnic bez pokrycia. Możesz zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa w domu, ale nie możesz zagwarantować, że nikt w obrębie regionu nie zachoruje.
- Uświadom dziecko, że osoby dotknięte koronawirusem otrzymują pomoc. To dobra okazja, by pokazać dzieciom, że gdy dzieje się coś przerażającego lub złego, zawsze można zwrócić się o pomoc i są ku temu odpowiednie służby.
- Dzieci uczą się od najbliższych dorosłych: rodziców i nauczycieli. Będą obserwować Twoje zachowanie i reakcje na wiadomości dotyczące wirusa. Uczą się również poprzez słuchanie rozmów dorosłych, pamiętaj o tym.
- Niewskazane jest nadmierne oglądanie przez dziecko telewizji i słuchanie wiadomości. Tego typu działania mogą wywoływać nadmierny lęk i napięcie.
- Dzieci, które doświadczyły poważnej choroby lub straty mogą być wyjątkowo wrażliwe i wykazywać nadmierne reakcje na obrazy i raporty prezentowane w mediach dotyczące choroby i śmierci. Te dzieci wymagają dodatkowej uwagi i wsparcia z Waszej strony.
- Szczególnej troski i monitorowania wymagają następujące objawy ze strony dziecka: zaburzenia snu, nadmierne zamartwianie się, lęki na temat śmierci i choroby. Bardzo nasilone mogą wymagać konsultacji psychologicznej.
- Mimo, że osoby dorosłe mogą być stale zainteresowane codziennymi wydarzeniami, pamiętajmy, że większość dzieci chce być po prostu dziećmi. Mogą nie wykazywać zainteresowania sytuacją lub nie chcieć myśleć o tym co dzieje się w kraju lub za granicą. Będą woleli grać w gry, bawić się, czy czytać książki i warto im na to pozwolić z zachowaniem aktualnych wskazań prozdrowotnych i profilaktycznych.
Sytuacja zagrożenia zdrowia nie jest dla nikogo łatwa do zrozumienia i zaakceptowania. Nic więc dziwnego, że wiele dzieci może czuć się zagubionych, bądź wystraszonych. Jako dbający dorośli, możemy pomóc poprzez słuchanie oraz odpowiadanie w sposób wspierający, szczery i zrozumiały. Na szczęście często dzieci wykazują dużą odporność psychiczną na stratę czy chorobę, Ważne jest jednak, by tworzyć bezpieczne i otwarte środowisko, w którym dzieci będą czuły się swobodnie zadając pytania. Możemy skutecznie pomóc dzieciom w radzeniu sobie w stresujących wydarzeniach i zminimalizować odczuwane napięcie.
Na podstawie:
Fassler, D. (2020). Talking with children about coronavirus (COVID19). American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. [dostępny www.aacap.org 13.03.2020].
Iwona Różycka-Nurkiewicz
Renata Marciniak- Wróć do listy artykułów
Ostatnie artykuły
Drodzy Rodzice,
Sytuacja, w jakiej z powodu epidemii znalazły się dzieci i Wy drodzy rodzice jest absolutnie wyjątkowa i nieporównywalna z żadną dotychczas. Legła w gruzach przewidywalna i bezpieczna rzeczywistość, co wymusza na nas wszystkich adaptację do nowych warunków życia, a dla dzieci przystosowanie się do nowej formy nauki zdalnej i trybu uczenia się. Wszystko, co nowe może zbudzać w dzieciach lęk, niepewność i niepokój, ale może także uruchamiać potencjał dzieci, aby dobrze wywiązać się ze swoich uczniowskich zadań.
Bliski naszej szkole jest taki pogląd na edukację, iż warunkiem skutecznego uczenia się jest troska o emocje i relacje dziecka. Uczenie się w sytuacji napięcia, zagrożenia i stresu jest zwyczajnie nieefektywne i mija się z celem. Nasz mózg, żeby się uczyć potrzebuje rozluźnienia, ładu i odrobiny podekscytowania. Dlatego prosimy Was rodziców o stworzenie na własny użytek własnych domowych reguł, które ułatwią Wam i Waszym dzieciom adaptację do nowej sytuacji i pomogą dzieciom obniżyć napięcie emocjonalne, poczucie chaosu, lęk o swoją przyszłość.1. Dajmy sobie i dzieciom czas na zaadaptowanie się do nowej sytuacji. Pomocne dla dzieci mogą być napływające ze świata nauki dowody, że ta przymusowa izolacja ma sens i w efekcie służy nam wszystkim ucząc także dzieci odpowiedzialności za innych.
Możliwe, że problemy wychowawcze z dziećmi w najbliższym czasie bardziej się nasilą. To sygnał dla dorosłych, że przymus przebywania w domu, zmiana i ciągła niewiadoma rodzi coraz większą frustrację. Dzieci w takiej sytuacji potrzebują od dorosłych wspólnego czasu i uwagi rodziców. Pomimo własnych niepokojów związanych z kryzysem o zasięgu globalnym postarajmy się jednak o spokojne podejście, zrozumienie dla dziecięcych potrzeb i ich zmiennych uczuć, zwyczajną rozmowę o marzeniach, przytulenie i wspólne podzielenie się uczuciami, żeby „przewentylować” emocje.2. Ustalmy realne priorytety. W sytuacji kryzysowej banalne trudności dnia codziennego przeżywamy intensywniej i dlatego ważne jest wzajemne wsparcie domowników i wyznaczenie mniejszej ilości możliwych zadań do zrealizowania bez pośpiechu i w spokoju, bez podnoszenia głosu i złości.
3. Dzieci uczą się z większą pasją zawsze, jeśli doświadczają sukcesów, widzą efekty swojego wysiłku i otrzymują gratyfikację w postaci pochwały, uznania dorosłych, dobrych ocen. Jeśli tego brakuje dziecko zazwyczaj nie wykazuje dostatecznej motywacji do uczenia i zaniedbuje swoje obowiązki. Wówczas konieczna będzie pogłębiona rozmowa i próba wspólnego rozwiązania tego problemu z możliwością zaangażowania w problem wychowawcy, psychologa czy pedagoga szkolnego. Ważne, zwłaszcza dla tych dzieci mniej zdolnych jest docenianie przez dla rodziców ich wysiłków w pracy nad materiałem. Prosimy o chwalenie za wkład pracy, pozytywne podejście do szkolnych obowiązków i za wszelkie przejawy zaangażowania w naukę. W obecnej sytuacji drodzy rodzice wspierajcie i doceniajcie przede wszystkim postawę dzieci wobec nauki i zadbajcie o dobry z nimi kontakt bowiem edukacja bez relacji zwyczajnie się nie udaje. Jeśli dziecko uporczywie uchyla się od nauki pomocne może być spisanie z nim umowy, która określała będzie możliwe do spełnienia przez dziecko codzienne zadania. Ważne jest, żeby dzieci rozumiały, że teraz tak jak i wcześniej od ich osobistego zaangażowania zależeć będą ich wyniki w nauce.
4. Zadbajmy o powtarzalne czynności i codzienne rytuały, które sprawią, że świat dziecka jest przewidywalny i tym samym zyskuje ono kontrolę nad codziennością, co pomaga oswajać lęk i niepokój.
Jest to szczególne ważne u dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi (ADHD, Zespół Aspergera, Autyzm dziecięcy). Dziecko powinno wstawać o podobnej porze, co wcześniej. Zachowane powinny być codzienne nawyki związane z myciem i ubieraniem się, porą wspólnych posiłków czy nocnego odpoczynku. Ustalmy czas nauki zdalnej z odpowiednimi krótkimi przerwami, czas wykonywania obowiązków domowych, czas przeznaczony na swobodną zabawę, zdalne kontakty z rówieśnikami i wreszcie ruch, który powinien dziecko nawet porządnie zmęczyć.5. Niech naszym działaniom nie przyświeca lęk, że dzieci narobią sobie zaległości i będą miały braki w wiedzy. Wszystkie dzieci są w podobnej sytuacji i bez wyjątku uczą się zdalnie z rozmaitymi efektami. Kiedy powrót do szkoły stanie się możliwy, nauczyciele zrozumieją i pomogą wyrównać straty. Teraz ważniejsze dla przyszłego rozwoju dzieci jest uzyskanie emocjonalnej gotowości radzenia sobie z nowym wyzwaniem, uczenie się w nagłej sytuacji nowych umiejętności, solidaryzowania się z innymi, rozwijanie odpowiedzialności i adaptacji do zmian. Wierzymy, że to trudne doświadczenie osobiste umocni ogólną inteligencję emocjonalną dzieci, która jest kluczowym elementem w dojrzałym zarządzaniu własnym życiem.
Renata Marciniak
Iwona Różycka-Nurkiewicz